Swaróg – Słowiański Bóg Ognia, Słońca i Kowalstwa
Swaróg
Największym problemem w przybliżeniu Wam boga Swaroga jest fakt, iż nie zostały odnalezione zapiski, które w pełni opisywałyby jego kult i samego Swaroga. W starych pismach padało imię Swaroga, ale trudno o konkretne i szczegółowe informacje. Musimy polegać na opowieściach ludowych i pieśniach, które są dość często dwuznaczne i bardzo mylące. Dlatego jest tak wiele różnych opowiadań i nieścisłości o Swarogu, a badacze do dziś zachodzą w głowę, jak to było naprawdę. Czy Dażbóg i Swarożyć byli synami Swaroga? Czy Swaróg miał synów? A może Dażbóg i Swarożyć to ten sam bóg, ale różnie nazywany ze względu na region słowiańszczyzny?
Swaróg jest bogiem, który znany był przez Słowian zarówno na wschodniej jak i zachodniej słowiańszczyźnie. Jest on bogiem słońca, ognia, niebios oraz kowalstwa. Etymologia jego imienia jest dość złożona, badacze doszukują się w jego imieniu min. irańskiego pochodzenia, gdzie właśnie słowo „hwar” oznacza słońce. Innym spojrzeniem na jego imię jest wyrażenie „swarzyć się”.
Poniższe informacje pochodzą z wielu źródeł, czasami jedne wykluczają drugie, ale taki jest już urok naszej mitologii – sporo rzeczy musimy sami sobie dopowiedzieć.
Bóg Ognia i Słońca
Swaróg to niebiański kowal, który wykuł Słońce i umieścił je na nieboskłonie. Jak przyszło na boskiego kowala, użył do wykucia swojego ognistego młota. W innych przekazach Swaróg przy użyciu swojego młota zburzył niebiańską fortecę, w której uwięzione było Słońce. Bardzo często Swaróg postrzegany jest jako patron i opiekun rzemieślników, wierzono, że zesłał on ludziom pierwsze narzędzie, które zapoczątkowały rozwój myśli technicznej. Jest bezpośrednio związany z niebem, kuciem żelaza i ogniem, kojarzony jest również z ustanawianiem prawa. Jego zwierzęcym wcieleniem był płonący ptak Raróg, najczęściej przedstawiany był on jako sokół, ale pojawiają się również porównania do koguta.
Źródła pisane o Swarogu
Wzmianka o Swarogu pochodzi z Latopisu Ipatijewskiego, XV-wiecznej kompilacji kilku znacznie starszych dokumentów z klasztoru Ipatiev w Rosji, pochodzi ona z początku XV w. (ścisła data nie jest do końca znana), sporządzony został prawdopodobnie w Pskowie. Swoją nazwę zawdzięcza miejscu znalezienia – Nikołaj Karamzin odnalazł wersję w klasztorze św. Hipacego pod Kostromą – dlatego nazywa się go również hipackim. Zawiera tłumaczenie oryginalnego greckiego rękopisu Jana Malalasa z VI w. Na początku drugiej księgi pojawia się wzmianka o Swarogu i Dażbogu, prawdopodobnie dlatego, aby przybliżyć znaczenie egipskich bogów Słowianom.
Przekład fragmentu autorstwa Brücknera,
“Po potopie i rozproszeniu ludów począł panować najpierw Mestrom w Egipcie; po nim obwołano Jermija (Hermes), po nim Feosta (Hefajstos), którego to Festa nazwali Egipcjanie bogiem. Za niego spadły kleszcze żelazne z nieba i poczęto broń kuć, zamiast dawniejszych kamieni i kijów; on też nakazał kobietom, żyjącym dotąd całkiem swobodnie, wychodzić za mąż tylko za jednego, która by ten zakaz przekroczyła, te kaźnić kazał. Dlatego nazwali go bóg Swarog, ponieważ przedtem kobiety jak bydło żyły – komu chciała, dziecko oddawała – Feost zaś ustanowił, żeby jeden mąż jedną żonę miewał, a kobieta za jednego męża „posagała”, przestępcę zaś, aby wrzucić w piec ogniowy. Dlatego nazwali jego Swarogiem i czcili go Egipcjanie. Po śmierci Feostowej, którego i Swarogiem zowią, panował Egipcjanom syn jego Słońce (Helios), którego nazywają Dażbóg. Car Słońce, syn Swarogów, który jest Dażbóg, był silny mąż, nie chciał zakonu Swarogą ojcowskiego wzruszyć […].
Swaróg
Wierzenia
Swaróg przez niektórych uważany był za twórcę i pana wszystkich innych bogów, chociaż nigdy nie był tak silny i potężny jak Perun (chociaż potęgę Swaroga ciężko porównywać z Perunem). Był też panem Swargi (słowo Swarga w sanskrycie oznacza niebo). Dla Słowian Swarga była pośrednią krainą niebiańską, którą zamieszkiwali bogowie wraz ze zmarłymi, którzy wiedli życie pełne cnót. Według niektórych historyków, ma dwóch synów, boga słońca Dażboga oraz Swarożyca – który z czasem przejęli funkcję, które pełnił Swaróg.
Słowianie wierzyli, że Swaróg jest twórcą nieba i specjalnie dla niego tworzyli święte gaje, w których czcili go z należytą pieczołowitością. Słowianie południowi czcili go jako boga słońca, światła i ognia. Natomiast ludzie z Scyty, którzy byli pod wpływem słoweńskiej kultury, bali się Boga nieba, którego nazwali Svargus. W tradycji Słowian wschodnich Swaróg jest wymieniany jako bóg kowali (podobnie jak grecki Hefajstos) a jego synowie Dażbóg i Swarożyc – jako bóg
Gwiazda Swaroga- symbol Swaroga
słońca oraz bóg ognia.
Zgodnie z niektórymi opowieściami, Swaróg śpi,i we śnie stworzył cały świat. Świat, który został przekazany Perunowi oraz innym bogiem, by go chronili. Swaróg nie może bezpośrednio wpływać nań w sposób materialny i fizyczny, ale może wpłynąć na wolę innych bogów, a wpływ ma nieograniczony. Jego przebudzenie oznaczać będzie koniec świata.
Bez wątpienia Swaróg jest bóstwem solarnym, bezpośrednio powiązanym z ogniem oraz samym słońcem. Należy podkreślić fakt, iż nie tylko w obrzędach ku czci boga Swaroga towarzyszył święty ogień, ale także był on obecny w obrzędach ku czci Perunowi czy też Welesowi. Pioruny dla Peruna, którymi walczył ze swoim antagonistą wykuwane były przez boskiego kowala Swaroga.
Śmiało możemy wysunąć tezę, że Swaróg był jednym z najważniejszych o ile nie najważniejszym bogiem dla Słowian – w zależności od regionu, mógł dzielić on najwyższe miejsce w panteonie z Gromowładnym Perunem. Swaróg był uosobieniem twórczych i życiodajnych właściwości ognia – a czym byłoby życie ludzkie, bez tego elementu? Od zarania dziejów ogień był najważniejszym elementem, który miał ogromny wpływ na codzienne życie. Gdyby nie ogień, nie przetrwalibyśmy do czasów obecnych. Ogień rozświetlał mroki nocy, w której czaić mogło się niebezpieczeństwo, dzięki jego ciepłu, ludzie mogli przeżyć srogą zimę. Gdyby nie ogień, wielu ludzi zginęło by z braku pożywienia.
W końcu, mimo że słowiańska mitologia ma tak wiele bogów, wszyscy powinni być wdzięczni Swarogowi, ponieważ bez niego żaden z nich by nie istniał. Zadziwiający fakt polega na tym, że kontroluje wszystkie bóstwa podczas snu, więc jego moc jest nie do pomyślenia. Nie chcemy go budzić, prawda? Mam tylko nadzieję, że ma ciężki sen, ale powinniście prawdopodobnie obniżyć głos i wyłączyć telefon, na wszelki wypadek….
Koszulki męskie i damskie z wizerunkiem boga Swaroga znajdziecie pod linkiem: https://tirvall.com/szukaj?controller=search&orderby=position&orderway=desc&search_query=swar%C3%B3g&submit_search=
Bibliografia:
- A. Gieysztor, Mitologia Słowian.
- Kempiński A., Encyklopedia mitologii ludów indoeuropejskich
- Thietmar of Merseburg, Chronicon Thietmari
- myths.kulichki.net/enc/item/f00/s30/a003051.shtml
- godsbay.ru/slavs/svarog.html